Ngjarja dramatike e Astrit Kalajës në Apel nxjerr në pah dështimin e reformës gjyqësore dhe problemet e hartës së re. Zbuloni pse populli nuk i mbështeti avokatët, pasojat e bojkotit dhe si harta gjyqësore rrezikon aksesin tuaj në drejtësi në Shqipëri.

Ngjarja e fundit në Gjykatën e Apelit, ku avokati Astrit Kalaja u përball me një proces të mbushur me tension, nuk është thjesht një çështje individuale. Ajo është një tregues i qartë i krizës së thellë që po përjeton sistemi ynë gjyqësor pas të ashtuquajturës “Reformë në Drejtësi”.

Reforma që premtuan dhe dështimi që pasoi.

Prej vitesh, klasa politike e cilësoi reformën në drejtësi si mjetin që do të spastronte korrupsionin dhe do të afronte drejtësinë më pranë qytetarit. Në realitet, zvarritjet procedurale, mbylljet e gjykatave dhe ngarkesa e tepruar e gjyqtarëve dhe prokurorëve e kanë bërë drejtësinë më të largët se kurrë. Harta e re gjyqësore, e imponuar pa konsultim real me profesionistët e fushës, është një shembull klasik sesi një vendim burokratik mund të prodhojë pasoja të rënda për aksesin në drejtësi. Qytetarët e zonave të largëta tani detyrohen të udhëtojnë qindra kilometra për një seancë, duke rritur kostot dhe penguar seriozisht mbrojtjen efektive ligjore.

Protesta dhe bojkoti i avokatëve.

Kur harta gjyqësore u miratua, Dhoma Kombëtare e Avokatisë reagoi me protesta dhe bojkot të shërbimeve ndaj gjykatave. Avokatët paralajmëruan se ky ishte një hap drejt shkatërrimit të së drejtës kushtetuese për gjykim të drejtë dhe të shpejtë. Megjithatë, këto paralajmërime nuk gjetën mbështetje tek populli. Në vend të një solidariteti qytetar, shumëkush i paragjykoi avokatët, duke i akuzuar se po mbronin interesat e tyre dhe jo ato të publikut. Pse populli nuk i kuptoi avokatët? Një arsye thelbësore është mungesa e informacionit të plotë dhe të saktë mbi pasojat reale të hartës gjyqësore. Shumë qytetarë nuk e kishin të qartë se ky ndryshim do të prekte drejtpërdrejt mundësinë e tyre për të marrë shërbim gjyqësor në kohë dhe pa kosto të tepërta. Mungesa e transparencës nga institucionet dhe manipulimi i opinionit publik nga politika e thelluan keqkuptimin.Në këtë klimë, avokatët u gjetën të izoluar në betejën e tyre — një betejë që në fakt lidhet ngushtë me interesin e çdo qytetari për drejtësi të aksesueshme.

Rasti i Astrit Kalajës si simbol.

Procesi ndaj Astrit Kalajës në Gjykatën e Apelit u pa nga shumë profesionistë si një shenjë presioni dhe pasigurisë që ka përfshirë sistemin. Kur një avokat aktiv në mbrojtjen e interesave të kolegëve përballet me procedura të diskutueshme, kjo tregon se reforma nuk ka krijuar një sistem të pavarur, por një strukturë të brishtë dhe të ekspozuar ndaj ndërhyrjeve.

Mësimi për të ardhmen.

Ngjarje të tilla duhet të nxisin një reflektim të thellë tek shoqëria. Reforma në drejtësi nuk është vetëm çështje ligjesh dhe institucioneve; ajo është çështje besimi dhe aksesit real në sistem. Pa përfshirjen aktive të profesionistëve, pa dëgjimin e tyre dhe pa edukimin e publikut për pasojat e vendimeve madhore, çdo reformë do të dështojë.